Giza eskubideak pertsona guztiek inguruabar pertsonal, sozial eta ekonomikoak alde batera utzita berez dauzkaten eskubideak dira. Hala, 1978ko Espainiako konstituzioak pertsonenak «berezkoak eta urratu ezin diren eskubideak» daudela aipatzen du (10. artikulua, Konstituzioaren arauetatik garrantzitsuenetarikoa). Giza eskubideak pertsonaren duintasunean oinarritzen dira. Horiek eta nortasuna libreki garatzeak, legea eta besteen eskubideak errespetatzeak ordena politikoaren oinarria osatzen dute, baita Konstituzioaren arabera Espainiak daukan bake soziala ere.
Konstituzioak ezartzen duen ordena politiko horren oinarrien artean, giza eskubideak daude, urratu ezin direnak eta pertsonaren duintasuna aitortzeko ezinbesteko minimoak direnak. Giza eskubideek norberaren autonomia eta autoerabakia ziurtatzen dute, eta hori norbanako bakoitzaren berezko esfera bat onartzearen baliokidea da, eta, beraz, ez dira eskaera arraroak egon behar, eta Estatuaren botereek errespetatu behar dituzte.
Jatorriz, John Locke, Jean-Jacques Rousseau edo Thomas Painek bezalako filosofo batzuek esan zuten pertsonaren eskubide jakin batzuk ez direla kontratuetan edo arau juridikoetan aitortuta daudenak, baizik eta giza izaerak berezko dituela, eta, beraz, gizaki orori modu unibertsalean egotz dakizkiekeela. Pertsonaren eskubideak konstituzio-testuetan barneratze horrek berehalako ondorioa izan zuen: printzipio filosofiko batzuk agindu juridikoetan eraldatzea, hau da, giza eskubideak oinarrizko eskubide bihurtzea.
Oinarrizko eskubideek funtsezko multzo bat osatzen dute, eta pertsonen edo pertsona taldeen arteko harremanak horietara egokitu behar dira beti, baita horien eta botere publikoen arteko harremanak ere. Ezin da bizitza duina izan oinarrizko eskubiderik gabe, hiritarrok gizaki izateagatik berezkotzat hartzen ditugunak.
Aipatzekoa da, oinarrizko eskubideen kontzeptu bera bi zentzu dauzkala: zentzu zabalean, eta teknikoki zehatza ez den zentzuan, Konstituzioko I. tituluan jasota dauden eskubide guztiak dira. Juridikoki zehatzagoa den zentzuan, izen hau oinarrizko arauak norbanakoaren estatus juridikoaren erdiko nukleoa diren konstituzio eskubide batzuk aipatzeko erabiltzen da, I. Tituluaren «oinarrizko eskubideak eta askatasun publikoak» sailean biltzen direnak.
Giza eskubideak edo oinarrizko eskubideak unibertsalak dira, pertsona, herri, talde edo klase sozial baten nagusitasunarekin bateraezinak direnak. Horiek aitortzea ez da arrazaren, sexuaren, erlijioaren, iritziaren, nazionalitatearen edo beste edozein baldintzaren, zirkunstantzia pertsonal edo sozialaren araberakoa. Pertsonarenak berezkoak direnez, ezin dira ezeztatu, ezin dira negoziatu (ezin dira «saldu»), eta ezin zaie uko egin. Legez onartzen dira Konstituzioaren I. Tituluan, baina baita nazioarteko tratatuetan eta gainerako estatuetako konstituzioetan ere.
